آخرین دقایق پاییز در این شهر چگونه ورق می خورد - مجله سرگرمی

شب یلدا برای ما آخرین دقایق پاییز را ورق می زند دورهم نشستن در خانه بزرگترها زیر کرسی، شعرخوانی و تکرار سنت هایی که در گذر زمان سینه به سینه محفوظ مانده و هنوز هم در بعضی از خانواده های رواج دارد.

اگر چه این روزها جشن شب چله، در شهرهای ما تاحدودی رنگ و بوی باستانی و سادگی خود را از دست داده، اما در بعضی از روستاها و شهرهای کوچک هنوز رسم شب چله، به همان صفا و شیرینی گذشته باقی است.

جمع شدن دور کرسی، رفتن به منزل بزرگ خانواده و ایل و طایفه، برگزاری مراسم جشن و عروسی در این شب از آداب رسوم مناطق آذربایجان می باشد. تاجایی که در اغلب مناطق خانواده ها دور کرسی جمع می شوند، دست از شوخی ها و نقل روایات و تاپماجالار و بایاتیلار برنمی دارند. شاید نقل این تاپماجالار (معماها) و بایاتیلار (دوبیتی های آذری) یکی از مشخصه های شب چله باشد اما هندوانه مهم ترین مشخصه چله است.

اولین خرید شب چله در خانواده های آذری هندوانه بوده و در واقع سمبل شب چله محسوب میگردد.

هندوانه در بین خانواده ها اولین خرید شب چله محسوب می گردد چرا که مظهر شیرینی، خونگرمی، سرسبزی و سرخ فامی، شادابی و سرزندگی است و گذشتگان بر این باورند که خوردن هندوانه موجب مقاومت بدن در مقابل سرمای زمستان میگردد.

خرید هندوانه برای شب چله شاید یکی از رسومی است که از دیر باز تا به امروز بدون تغییر باقی مانده است. از همین روست که می توان در میان خونچه های خانواده داماد برای خانواده عروس هنوز آن را مشاهده کرد.

آیین های شب چله در اردبیل تقریبا مشابه با آیین هایی است که در دیگر استان های کشور برگزار می گردد البته با اندکی تفاوت که این آئین فقط خاص خطه آذربایجان و بیشتر استان اردبیل است.

به گفته بیوک جامعی کارشناس جامعه شناسی مردم استان اردبیل 40 روز اول فصل زمستان را چله بزرگ، 20 روز بعدی آن را چله کوچک و نیز 30 روز آخر فصل زمستان را به علت نزدیک بودن به ایام سال نوروز و برپایی سور سات عید به بایرام آیی نامیده اند.

وی افزود: تنقلات مخصوص شب یلدا که در گذشته در میان مردم استان رایج بوده می توان به قووت، قورقا، مرکبات، کشمش و سنجد(ایده) اشاره نمود که متاسفانه با گذر زمان این تنقلات نه تنها از نسلی به نسل دیگر منتقل نشده بلکه امروزه بجای آنها از هندوانه، انار، مرکبات، انواع آجیل و تخمه استفاده می گردد.

این کارشناس ادامه داد: مردم اردبیل در گذشته این روزها را با برگزاری آیین های ویژه گرامی میداشتند بطوریکه امروز این آیینها نسبت به گذشته رنگ باخته است.

به گفته وی از دیگر آداب مردم استان اردبیل که در دیگر شهرها و استان های کشور کمتر به چشم می خورد فرستادن هدیه به نوعروسان یا دختر تازه نامزد شده (آداخلی) است که این رسم به چیله خونچه سی یا چله لیک معروف است.

شب یلدا نماد و آیینی بیش نیست

محمد زینالی در تبادل نظر با خبرنگاران با اشاره به اهمیت شب یلدا در زندگی امروزی اظهار کرد: در جامعه امروزی تبادل نظری خانوادگی از آن حالت دیرپا و پویای خود در گذشته به یک گم شده تبدیل شده است چرا که جامعه ما گرفتار کار سخت و مرکزیت بخشیدن به نیازهای مصرفی فزاینده شده و این بیماری حتی در برنامههای آموزشی بچه ها و نوجوانان نیز دیده می گردد؛ در چنین شرایطی شب یلدا میتواند نماد و میراث گفت و گوی خانوادگی به عنوان گوهر واقعی زندگی باشد، درزمانهای که بیش از ربع ساعت پدیدار نیست.

این پژوهشگر عامه اضافه نمود: این روزها به بت وارهها و نمادهای گفت و گو به شدت محتاج و نیازمندیم، گفت و گوی مردم در یک خانه، در شهر و پیکر ملت مهربان ایرانی که دیرروزی است دچار ناگویی و پرخاش شده است، اما آن چه روشن است، این شب فقط نمادی و آئینی بیش نیست و ما باید شبهای طولانی مهربانی را که در شعر ایرانی مانند رویایی مدام تکرار می گردد، به متن زندگی باز گردانیم.

به گفته این جامعه شناس شب یلدا، مانند معجزه و هشداری الهی ما را به بازگشتن به لحظههای محبت آمیز و انسانی فرا میخواند و ما به امید روزی که بتوانیم از این نشانهها و بهانههای طبیعت الهام بگیریم و مانند گذشتگان به دنیای انسانی خود باز گردیم، چنین شبهایی را در کنار هم مینشینیم تا این راز را در دل شب بجوئیم و برملا کنیم.

رونق بازار شب چله

به گزارش خبرنگاران، در آخرین روزهای پاییزی و چند شب مانده به شب چله بازار رونق خاصی پیدا میکند و خانوادهها برای این شب هندوانه، آجیل، پشمک و انار و شیرینی میخرند.

از سوی دیگر تازه عروس و دامادها هم خرید شب چله برای یکدیگر میکنند و از این روست که بازار پوشاک و طلا فروشیها و میوه و خشکبار در این شبها داغ است.

در سال های دور تنقلات شب چله به تخمه، پشمک، سنجد، قیسی، برگه زردآلو، بادام و گردو ختم می شد. و یا اینکه از اواخر تابستان تعداد زیادی هندوانه و خربزه را در تور گذاشته و آنها را از سقف مطبخ خانه آویزان می کردند تا در هوای آزاد خراب نگردد و چون شب چله فرا می رسید آنها را پائین می آوردند.

shop98ia.ir: مجله فروشگاهی: آخرین اخبار و مقالات تجارت الکترونیک

samitm.ir: مجله سامی: وبلاگ نقد و بررسی کالاها و اخبار تولیدات صنایع